Οκτώ μεγιστάνες

έχουν πλούτο όσο το φτωχότερο 50% του πλανήτη

Τα οκτώ ηχηρότερα ονόματα του κόσμου της τεχνολογίας και των επιχειρήσεων, οι Μπιλ Γκέιτς, Αμάνσιο Ορτέγκα, Ουόρεν Μπάφετ, Κάρλος Σλιμ, Τζεφ Μπέζος, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, Λάρι Ελισον και Μάικλ Μπλούμπεργκ, έχουν πλούτο ύψους 427 δισ. δολαρίων, όσο δηλαδή και τα 3,6 δισεκατομμύρια ατόμων που αποτελούν το φτωχότερο 50% του παγκόσμιου πληθυσμού. Στη διαπίστωση αυτή καταλήγει η οργάνωση Oxfam που εντοπίζει ως αιτίες της συνεχώς διευρυνόμενης ανισότητας τη φοροαποφυγή των πλουσίων, τη συμπίεση των μισθών των εργαζομένων προς όφελος των υψηλόβαθμων στελεχών με τις ιλιγγιώδεις αμοιβές αλλά και τη διάθεση του πλούτου προς όφελος των πλουσίων και όχι για την εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών. Διαπιστώνει, επίσης, πως το διευρυνόμενο χάσμα της ανισότητας είναι το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί έως τώρα.

Με θέμα «μια οικονομία για το 99%» η έκθεση της εν λόγω οργάνωσης-ομπρέλας οργανώσεων κατά της ανισότητας επισημαίνει πως τη διετία 2015-2016 οι μεγάλες επιχειρήσεις κατέγραψαν μεγάλα κέρδη και οι 10 μεγαλύτεροι επιχειρηματικοί όμιλοι είχαν αθροιστικά τα έσοδα 180 χωρών μαζί. Δεν τα χρησιμοποίησαν, όμως, για τη στήριξη του δημοσίου συμφέροντος, αλλά φρόντισαν να συμπιέσουν όσο μπορούν τα εισοδήματα των υπαλλήλων τους και να φοροδιαφύγουν. Ενώνοντας τη φωνή της με τη διεθνή εκστρατεία κατά της φοροδιαφυγής και αποφυγής που βρίσκεται σε εξέλιξη τα τελευταία χρόνια, η Oxfam τονίζει πως οι επιχειρήσεις μεγιστοποιούν τα κέρδη τους ελαχιστοποιώντας τους φόρους τους και παραθέτει την πολυσυζητημένη περίπτωση της Apple που το 2014 κατέβαλε φόρους 0,005% για το σύνολο των κερδών της στην Ευρώπη. Τονίζει πως οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν φορολογικούς παραδείσους και εκμεταλλεύονται τον φορολογικό ανταγωνισμό μεταξύ χωρών και τη μείωση των φορολογικών συντελεστών που στερεί από τις αναπτυσσόμενες χώρες φορολογικά εισοδήματα ύψους 100 δισ. δολαρίων κάθε χρόνο. Αλλά όπως υπογραμμίζει, οι φόροι αναδιανέμουν τον πλούτο υπέρ των οικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων.

Ως ενδεικτική περίπτωση συμπίεσης των αποδοχών των εργαζομένων, παραθέτει το παράδειγμα των εργαζομένων στις καλλιέργειες κακάο που τη δεκαετία του 1980 πληρώνονταν με το 18% της αξίας μιας σοκολάτας, ενώ σήμερα εισπράττουν μόνον το 6%. Την ίδια στιγμή οι αποδοχές των διευθυνόντων συμβούλων εκτινάσσονται σε δυσθεώρητα ύψη, συχνά ακολουθώντας τις τιμές των μετοχών που αποτελούν τμήμα των αμοιβών τους. Ετσι ο διευθύνων σύμβουλος μιας μεγάλης εταιρείας της Ινδίας κερδίζει 416 φορές περισσότερα από τους μισθούς ενός μέσου υπαλλήλου της ίδιας εταιρείας. Οπως, άλλωστε, επισημαίνει η Oxfam, έχουν καταγραφεί και ακραίες περιπτώσεις εξαναγκαστικής εργασίας και δουλείας με σκοπό τη μείωση του κόστους παραγωγής των επιχειρήσεων. Στην έκθεσή της η Oxfam διαπιστώνει, άλλωστε, και ορισμένα άλλα ακραία στοιχεία της σημερινούς χαώδους ανισότητας: Από το 2015 το πλουσιότερο 1% του πλανήτη ελέγχει μεγαλύτερο πλούτο από τον υπόλοιπο παγκόσμιο πληθυσμό. Ο πλούτος των βαθύπλουτων αυξάνεται κατά 11% ετησίως και η Oxfam υπολογίζει πως τα επόμενα 20 χρόνια, 500 βαθύπλουτοι θα κληροδοτήσουν στους κληρονόμους τους 2,1 τρισ. δολάρια, ποσό μεγαλύτερο από το σημερινό ΑΕΠ της Ινδίας, μιας χώρας με πληθυσμό 1,3 δισ. ατόμων. Ο διευθύνων σύμβουλος μιας εταιρείας του δείκτη FTSE 100 έχει ετήσιο εισόδημα ίσο με το άθροισμα του ετήσιου εισοδήματος 10.000 ανθρώπων που εργάζονται σε εργοστάσιο του Μπανγκλαντές. Επιπλέον ο πλουσιότερος άνθρωπος του Βιετνάμ κερδίζει ημερησίως περισσότερα από όσα κερδίζει ο φτωχότερος σε 10 χρόνια.

Προς επίρρωσιν των δικών της διαπιστώσεων, η Oxfam επικαλείται νέα έρευνα του Τομά Πικετί, Γάλλου οικονομολόγου που προκάλεσε διεθνή προβληματισμό με το βιβλίο του «το Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα». Μεταξύ των πορισμάτων της και η διαπίστωση πως τα τελευταία 30 χρόνια τα εισοδήματα του φτωχότερου 50% του πλανήτη σημείωσαν μηδενική αύξηση, ενώ εκείνα του πλουσιότερου 1% αυξήθηκαν κατά 300%. Η Oxfam όχι μόνον προειδοποιεί για τον κίνδυνο διάλυσης των κοινωνιών από την ανεξέλεγκτη ανισότητα, αλλά αποδίδει στη συνεπακόλουθη ανασφάλεια τις ακραίες αντιδράσεις των ψηφοφόρων όπως η απόφαση των Βρετανών να εγκαταλείψουν την Ε.Ε., η ανάδειξη του Ντόναλντ Τραμπ σε πρόεδρο των ΗΠΑ αλλά και η άνοδος των φυλετικών διακρίσεων.

Πηγή: Εφημερίδα Καθημερινή, 17/01/2017

http://www.kathimerini.gr/892012/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/oktw-megistanes-exoyn-ployto-oso-to-ftwxotero-50-toy-planhth